1. Giới thiệu chung về cây rau mùi
Loại rau thơm ta vẫn thường gặp hàng ngày có những đặc tính sau:
- Rễ: Rễ rau mùi phát triển từ rễ phôi, rễ cọc có nhiều rễ cấp 2, cấp 3
- Thân: Thân rau mùi cao khonagr 20 - 50 cm. Khi mùi ra nụ, ra hoa thì thân ngừng phát triển. Thân mùi cũng có nhiều mắt đốt. Lá và nhánh phát triển từ các mắt đốt này cùng với thân thạo thành tán.
- Lá: Mùi có 2 loại lá. Loại thứ nhất là lá chân (lá gốc) mọc từ gốc có cuống dài từ 5 - 15cm, phiến lá hình lá sen hoặc bầu dục có các khía sâu không đều. Loại lá thứ hai mọc từ các mắt trên thân, cuống lá dài từ 8 - 15cm, lá xẻ thùy sâu 2 - 3 lần lông chim.
- Hoa - quả: Hoa mọc trên đỉnh thân, đỉnh cành, cuống hoa dài từ 10 - 12cm, hoa mọc thành chùm. Mỗi cuống hoa có 3 -4 chùm hoa, mỗi chùm hoa có nhiều hoa. Cánh hoa màu trắng, phía trong màu tím hoa cà. Sau khi được thụ phấn, cánh hoa tàn, hình thành quả và hạt.
2. Kỹ thuật gieo trồng
- Thời vụ:
Thời vụ thích hợp để rau mùi phát triển tốt là vụ đông và vụ xuân. Rau mùi có thể gieo làm nhiều đợt, vì thời gian từ gieo hạt đến thu hoạch của rau mùi chỉ từ 35 - 65 ngày.
Thời vụ đầu gieo hạt từ cuối tháng 9 đầu tháng 10. Thời vụ giữa gieo hạt tháng 11, tháng 12. Thời vụ này thích hợp cho rau mùi phát triển và cho thu hoạch vào dịp tết nguyên đán. Thời vụ thứ ba gieo từ đầu tháng 2 đến đầu tháng 3. Thời vụ này chủ yếu để rau già, lấy hạt làm giống cho vụ sau.
- Kỹ thuật chọn đất, làm đất, bón phân, gieo hạt
Chọn nơi đất tốt, thoáng nước, đất tơi xốp, ít rễ cây. Đất được cuốc sớm. phơi ải, đập thật nhỏ, rải một lớp phân chuồng mục bằng 1/4 - 1/5 so với lớp đất mặt, trộn thật đều, xoa phẳng mặt luống.
Hạt giống đã được phơi lại một nắng nhẹ, sau đó ngâm trong nước lã một ngày một đêm, xong đổ ra đãi sạch rồi trộn đều với cát hoặc tro bếp để gieo. Mật độ gieo hạt từ 1,5 - 5 gram trên 1 mét vuông. Thời vụ 3 chủ yếu gieo để lấy hạt làm giống nên gieo thưa hơn các vụ khác, trong khi chăm sóc nếu thấy dày phải tỉa dần. Gieo hạt xong, rắc một lớp đất bột mỏng từ 0,5 - 1cm rồi phủ một lớp rạ mỏng, tưới nhẹ đủ ẩm để mùi mau mọc.
Muốn gieo hạt sớm vào cuối mùa mưa thì chỉ nên gieo số lượng ít vào khay để dễ bảo vệ khi mưa to, nắng to (cách làm đất, bón phân và gieo hạt như trên)
- Chăm sóc:
Luôn giữ đất đủ ẩm cho mùi chóng mọc. Khoảng 12 - 15 ngày sau khi gieo mùi sẽ mọc, lúc đó chú ý làm cỏ, bắt sâu, tưới nước phân loãng (1/150) và nên nhớ tưới lại bằng nước lá. Nên tưới nước phân pha loãng định kỳ từ 5 - 8 ngày một lần. Sau khi hái ngọn hoặc nhổ tỉa cũng cần tưới như thế, tạo điều kiện cho nhánh phát triển để tận thu. Sau khi mọc từ 45 - 65 ngày rau mùi cho năng xuất thu hoạch cao nhất. Nếu để giống thì sau từ 2 - 3 tháng mới nên thu lấy hạt. Có thể nhổ tỉa rau mùi để sử dụng từ khi rau mới bắt đầu có lá chân, khi cây lớn hái tỉa lá, ngọn hoặc nhổ cả lứa và gieo tiếp lứa khác.
